တန္ခိုးဆိုတာ အာသေ၀ါတရားတို႔ရဲ႕ ကုန္ရာခန္းရာ အရဟတၱဓဇ၊ အရဟတၱရဲ႕အလံတံခြန္သာျဖစ္တယ္။ ပညာဆိုတာကေတာ့ ၀ိပႆနာပညာ၊ မဂ္ပညာ၊ ဖိုလ္ပညာကေန နိဗၺာန္ကို ရဖို ့ေရာက္ဖို ့မဟုတ္လား။
ပုထုဇဥ္တို႔ရဲ့စိတ္သဘာ၀ဆိုတာ အဆန္းႀကိဳက္၊ တစ္ခုရုိး တစ္မ်ိဳးေျပာင္းၿပီး တစ္သံသရာလံုး ဆန္းတယ္ထင္တာေတြေနာက္လိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ ရုိင္းရုိင္းေျပာရရင္ လမ္းေဘးက ေမ်ာက္ပြဲ၊ မ်က္လွည့္ပြဲကအစ ဆန္းတယ္ထင္တာ မွန္သမွ်မွာ လူေတြေမ့ေမ်ာ သာယာေနတတ္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ တန္ခိုးရဲ႕ ဆန္းဆန္းျပားျပား ဖမ္းစားမႈအေပၚ ေမ့ေလ်ာ့ေတြေ၀ သာယာေနၾကရင္ မဂ္ပညာ ဖိုလ္ပညာကြယ္မွာပဲ၊ မဂ္ပညာ ဖိုလ္ပညာကြယ္ရင္ သာသနာကြယ္မွာပဲ။ သာသနာကြယ္ၿပီ ဆိုတာနဲ႔ သတၱ၀ါေတြရဲ႕ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲ ဒုကၡအေပါင္းက လြတ္ေျမာက္ရာ တရားေတြလည္း ကြယ္တာပဲ။ ေယာဂီတို႔ တရားထိုင္ရာမွာလည္း တင္ပ်ဥ္ေခြၾကား လက္ႏွစ္ဖက္ ယွက္တင္တဲ့အခါ လက္၀ဲလက္ကို ေအာက္က လက္ယာလက္ကို အေပၚက ထားရတာလည္း ဒီသေဘာပဲ။ လက္၀ဲဆိုတဲ့ တန္ခိုးသေဘာကို လက္ယာဆိုတဲ့ ပညာက ဖံုးထားအုပ္ထား ဆင့္ထားရတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ေတာ့ လက္၀ဲက သမထ၊ လက္ယာက ၀ိပႆနာ။ သမထ တန္ခိုးကိုသာ ျပလိုက္လို႔ကေတာ့ အညွီ ယင္အံုသလို ေနေတာ့မွာေပါ့။ ရုပ္ နာမ္ ျဖစ္ပ်က္ေတြ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱေတြ ဘာမွေဟာလို ့ ေျပာလို ့နား၀င္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ တန္ခိုးျပမိရင္ တန္ခိုးပဲ ကိုးကြယ္မွာ။ ၀ိပႆနာပညာ၊ ဖိုလ္ပညာ၊ မဂ္ပညာေတြဆိုတာ က်င့္ၾကံအားထုတ္ရမွန္းေတာင္ သိမွာမဟုတ္ေတာ့ဘူး။
တန္ခိုးေလာက္ရင္ မိန္းေမာေနရင္ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲက မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္တန္ခိုးဆိုတာ ဖံုးထားအပ္ေသာအရာ၊ ပညာသာလွ်င္ အျမဲအစဥ္ ဖြင့္ထားအပ္ေသာအရာ၊ ေဖာ္ထားအပ္ေသာ အရာ၊ ဒါေၾကာင့္ တန္ခိုးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လက္၀ဲဘက္ကို သကၤန္းနဲ႔ဖံုးထားရတယ္။ ပညာကိုကိုယ္စားျပဳတဲ့ လက္ယာဘက္ကိုေတာ့ ဖြင့္ျပထားရတယ္၊ ေဖာ္ထားရတယ္။ (မဟာေဗာဓိၿမိဳင္ဆရာေတာ္ႀကီး-
(ဆရာေမာင္ေသြးခြ်န္စုစည္းေသာ ဘာ့ေၾကာင့္ ၁+၂ ေပါင္းခ်ဳပ္ စာအုပ္မွ ေကာက္ႏုတ္ပူေဇာ္ပါသည္၊)